ASD چیست و چگونه باید از بیماران مراقبت کرد؟

هنگامی که نوزاد به دنیا می‌آید، بین دو حفره فوقانی قلب خود، سوراخ کوچکی دارد که حدود چند هفته پس از تولد، برطرف می‌شود! اگر اندازه این سوراخ بزرگ باشد و خود به خود ترمیم نشود، نیاز به جراحی ترمیم حفره دارد. مراقبت‌های بعد از عمل ASD، به اندازه خود جراحی اهمیت خواهند داشت؛ هر چند، جراحی ASD از ساده‌ترین عمل‌های قلب به حساب می‌آید!

در واقع، برای آنکه عمل ASD نتیجه بخش باشد، باید مراقبت بعد از عمل حفره بین دهلیزی را، برای نوزاد یا افراد بزرگسال، به بهترین شکل ممکن انجام داد؛ برای مثال، مصرف داروهای تجویزی پزشک، عمدتا تا ۶ ماه بعد از جراحی ادامه دارد، تا از لخته شدن خون جلوگیری به عمل آید. از طرفی، معمولا پزشک به بیمار توصیه می‌کند، تا برای اطمینان از سلامت قلب خود، در بازه‌های زمانی مشخص، تحت چکاپ‌های دقیق انجام گیرد.

ضرورت عمل ASD چیست؟

عمل ای اس دی، روشی برای درمان یکی از نقایص مادرزادی قلبی با نام حفره بین دهلیزی، انجام می‌گیرد. نوزادانی که با بیماری حفره بین دهلیزی ASD به دنیا می‌آیند، مشکلاتی مانند ریتم غیرطبیعی قلب یا تنگی نفس را تجربه می‌کنند. در بسیاری از نوزادان، حفره بین دهلیزی، چند هفته پس از تولد برطرف شده و به درمان‌های جدی نیاز ندارد. اما اگر حفره به اندازه کافی بزرگ باشد، لازم است از طریق عمل ASD تحت درمان قرار گیرد. (my.clevelandclinic.org) ASD Closure

دوران نقاهت و بستری عمل ASD چقدر است؟

بخشی از مراقبت‌های بعد از عمل ASD، به زمان اقامت بیمار در بیمارستان مربوط است. در واقع، بیمار بعد از جراحی، به مراقبت‌های ویژه ICU انتقال داده می‌شود، تا در آنجا تحت نظر پزشکان و پرستاران قرار گیرد. تمامی علائم حیاتی بیمار، شامل ضربان قلب، دمای بدن و فشار خون، باید تا زمان به هوش آمدن بیمار کنترل شوند.

بسته به اینکه شرایط پزشکی بیمار چگونه باشد، مدت زمان بستری در بیمارستان طول می‌کشد. برای مثال، افرادی که هیچ گونه مشکل خاصی نداشته باشند، می‌توانند یک یا دو روز بعد از جراحی، از بیمارستان مرخص گردند. با این حال، نظر پزشک متخصص درباره وضعیت بیمار و میزان پیچیدگی جراحی، شرط اصلی برای ترخیص او از بیمارستان خواهد بود. بیمار برای بازگشت به خانه، باید از دوستان و اعضای خانواده خود کمک بگیرد. بسیاری از افراد، به ۱ تا 2 هفته استراحت نیاز دارند، تا بتوانند به زندگی روزمره خود ادامه دهند.

مراقبت‌های بعد از عمل ASD شامل چه مواردی هستند؟

مدت زمانی که بیمار لازم دارد، تا پس از عمل ASD بتواند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد، برای هر فرد متغیر است. ضمن اینکه روش جراحی، می‌تواند بر مدت زمان دوران نقاهت تاثیرگذار باشد. در هر حال، همه بیمارانی که جراحی حفره بین دهلیزی را انجام می‌دهند، باید به مدت چند هفته، فعالیت‌های بدنی شدید و سنگین را کنار بگذارند. مخصوصا برای افرادی که جراحی قلب باز انجام داده‌اند، این مساله اهمیت بیشتری خواهد داشت. در اکثر موارد، بیمارانی که عمل ASD را با روش جراحی قلب کمتر تهاجمی انجام می‌دهند، می‌توانند پس از ۱ تا ۲ هفته به فعالیت‌های عادی خود باز گردند.

اهمیت مصرف داروهای ضد لخته بعد از عمل ASD

یکی از مهم‌ترین مراقبت‌های بعد از عمل ASD، مصرف داروهایی است که پزشک متخصص برای پیشگیری از لخته شدن خون تجویز می‌کند. این نوع داروها، در اغلب موارد، باید به مدت ۶ ماه پس از جراحی مصرف شوند.

علاوه بر جلوگیری از لخته شدن خون، پیشگیری از بروز عفونت بعد از عمل حفره بین دهلیزی، اهمیت زیادی دارد. بر همین اساس، لازم است بیمار تا چند روز بعد از عمل، از آنتی بیوتیک‌هایی که پزشک متخصص برای وی تجویز کرده است، استفاده کند. این موضوع، به طور خاص، برای بیمارانی که در شش ماه اول بعد از جراحی حفره بین دهلیزی، به دندانپزشکی مراجعه می‌کنند، بسیار اهمیت دارد.

چکاپ دوره‌ای برای مراقبت بعد از عمل حفره بین دهلیزی

مهم‌ترین بخش مراقبت‌های بعد از عمل ASD، مراجعه منظم و دوره‌ای به پزشک متخصص قلب و عروق یا جراح قلب است؛ تا با انجام آزمایش‌ها و تست‌های تشخیصی دقیق، وضعیت سلامت قلب را بررسی نماید. در واقع، پزشک شما باید با بررسی نتایج تست‌های اکوکاردیوگرام، الکتروکاردیوگرام، تست ورزش و مانیتور سرپایی بیمار، اثربخشی جراحی را بررسی کرده و عملکرد صحیح قلب را ارزیابی نماید. این کار برای چند ماه اول پس از جراحی ضروری است؛ اما بیمارانی که بعد از مداخله جراحی، مشکل و عارضه ای ندارند، نیازی به مراجعات مکرر نخواهند داشت.

تاثیر روش جراحی بر مراقبت بعد از عمل حفره بین دهلیزی

جراحی بیماری‌های مادرزادی قلبی، مانند جراحی برای هر نوع نارسایی دیگری، می‌تواند با دو روش جراحی باز و جراحی کم تهاجمی قلب انجام گیرد [2]. اینکه کدام یک از این روش‌ها برای بیمار مفیدتر است، کاملا به شرایط پزشکی او و نظر جراح متخصص بستگی دارد. (mayoclinic.org) Atrial septal defect (ASD)

در هر حال، مراقبت‌های بعد از عمل ASD، برای کسانی که از روش کاتتریزاسیون قلبی استفاده می‌کنند، حساسیت به نسبت کمتری دارد؛ زیرا شدت تهاجم جراحی، در این افراد کمتر بوده و احتمال بروز عفونت و اختلالاتی از این قبیل بسیار کمتر است.

شرایط بیمار در حین عمل ASD چگونه است؟

در طول عمل حفره بین دهلیزی با هر یک از روش‌های یاد شده، بیمار باید تحت بیهوشی عمومی قرار گیرد. بنابراین یک متخصص بیهوشی از ابتدای جراحی، وضعیت بیمار را بررسی کرده و انجام بیهوشی او را به عهده می‌گیرد.

در حین جراحی، دستگاه‌های مختلفی به بیمار متصل هستند، تا علائم حیاتی مانند ضربان قلب و تنفس او را اندازه بگیرند. کارشناس یا متخصص بیهوشی و پزشک جراح، بر اساس داده‌های این دستگاه‌ها، وضعیت بیمار را تحت نظر دارند؛ ضمن اینکه بیمار باید از ابتدای عمل، به یک دستگاه قلب و ریه متصل شود، تا عمل پمپاژ خون در بدن، از طریق این دستگاه انجام گیرد و قلب بدون حرکت، باقی بماند.

برای شروع جراحی باز، یک برش طولی در خط وسط جناغ سینه ایجاد می‌گردد؛ در حالی که برای عمل کم تهاجمی قلب، باید برش کوچکی بر روی کشاله ران و زیر سینه سمت راست ایجاد شود تا جراح کاتتر را از طریق شریان اصلی، به سمت قلب هدایت کند! پیچیدگی‌های جراحی، می‌توانند بر حساسیت و شدت مراقبت‌های بعد از عمل ASD تاثیرگذار باشند.

مراقبت‌های بعد از عمل ASD؛ تغذیه

همیشه، داشتن یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند به بهبود بیمار کمک کند. اتفاقا در لیست مراقبت‌های بعد از عمل ASD، داشتن یک رژیم غذایی کامل، مقوی و مناسب، می‌تواند سرعت بهبودی بیمار را افزایش دهد. در حالت کلی، بهترین رژیم غذایی برای بعد از جراحی قلب، شامل غذاهایی است که کمترین مقدار چربی، نمک و قند را داشته باشد. اینکه برای سلامت قلب چه غذاهای بخوریم، باید بر اساس دستورات پزشک متخصص برنامه‌ریزی شود؛ با این حال، یک رژیم غذایی کامل برای بعد از عمل حفره بین دهلیزی، شامل موارد زیر است:

• میوه‌ها و سبزیجات تازه؛
• غلات کامل؛
• انواع نان؛
• گوشت بدون چربی؛
• مصرف انواع ماهی؛
• لبنیات کم چرب؛
• غذاهای پرفیبر.

لازم است از مصرف غذاهای همراه با چربی‌های اشباع خودداری کنید. مواردی مانند فست‌فود و گوشت‌های فرآوری شده، به هیچ عنوان نباید در رژیم غذایی بعد از ای اس دی در نظر گرفته شوند.

تا چه زمانی بعد از عمل ASD نمی‌توان ورزش کرد؟

در بحث مراقبت بعد از عمل حفره بین دهلیزی، و هر نوع جراحی قلب دیگری، باید به این نکته دقت داشته باشید که ورزش و فعالیت‌های شدید بعد از عمل، می‌تواند مشکل ساز باشد. بر همین اساس بیمارانی که عمل ASD انجام می‌دهند، باید به مدت ۶ تا ۸ هفته بعد از جراحی، از انجام فعالیت‌های شدید و ورزش‌های سنگین خودداری کنند.

تقریبا در همه افرادی که جراحی قلب انجام می‌دهند، فیزیوتراپی و تمرینات اصولی می‌تواند مفید باشد. با این حال، کسانی که امکان مراجعه به فیزیوتراپیست را ندارند، می‌توانند ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی را انجام دهند، تا به تدریج روند بهبودی خود را پشت سر بگذارند. همچنین، با اینکه استفاده از پله بلامانع است، اما بهتر است تا حد امکان از پله بالا پایین نروید، یا در صورت خستگی، بین راه استراحت کنید!

بهترین راهنما برای مراقبت‌های بعد از عمل ASD

انواع مراقبت بعد از عمل حفره بین دهلیزی، باید توسط پزشک جراح به بیمار آموزش داده شوند؛ زیرا هیچ کس مانند پزشک معالج، به شرایط و سلامت بیمار تسلط کافی ندارد! ضمن اینکه یک پزشک جراح با تجربه، مانند دکتر علیرضا قویدل، می‌تواند بر اساس مهارت‌ها و تجربه‌ای که تاکنون کسب کرده، بهترین راهنمایی‌ها را به بیمار ارائه دهد، تا در کمترین زمان ممکن، بیشترین بهبودی برای او حاصل شود. جهت ارتباط یا ملاقات حضوری با دکتر قویدل، می‌توانید از قسمت تماس با دکتر در سایت ایشان، برای دریافت نوبت اقدام نمایید.

روش‌های جراحی از جمله جراحی قلب باز و عمل کم تهاجمی قلب،

بر پیچیدگی جراحی و حساسیت مراقبت بعد از عمل حفره بین دهلیزی تاثیرگذار هستند. مراقبت‌های بعد از عمل ASD، شامل ورزش‌های سبک، مانند پیاده‌روی و مصرف موادغذایی مفید برای قلب هستند. همچنین، بیمار باید داروهای ضدلخته‌ای، که پزشک متخصص برای او تجویز نموده، تا پایان دوره مصرف نماید. پرهیز از فعالیت‌های شدید به مدت ۶ تا ۸ هفته، می‌تواند روند بهبود بیمار را تسریع کند.