آیا تا به حال فکر کرده‌اید، که چگونه پزشکان در مواجهه با یک سکته قلبی حاد تصمیم می‌گیرند؟ آیا می‌دانستید که گاهی یک عمل اورژانسی قلبی می‌تواند؛ زندگی دوباره‌ای به شما بازگرداند؟
خوشبختانه، به لطف جراحی قلب در سکته های حاد قلبی، درمان سکته حاد قلبی در کشور ما، پیشرفت قابل توجهی داشته است. امروزه، بیمارانی که در چند ساعت اول پس از سکته قلبی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند؛ می‌توانند به‌خوبی تحت درمان قرار گیرند و عوارض جدی سکته قلبی در آنها، به میزان قابل توجهی کاهش یابد.
اعمال مداخله‌ای و جراحی قلب در سکته های حاد قلبی
برای بیماران که پس از سکته قلبی، با علائم به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند و نیاز به مداخلات پزشکی دارند؛ آنژیوگرافی انجام می‌شود و در همان ساعات اولیه، تحت آنژیوگرافی و تعبیه استنت قرار می‌گیرند، که اصطلاحا به آن Primary PCI گفته می‌شود.
خوشبختانه چند سالی است، این اقدام موثر و نجات‌بخش در کشور عزیزمان با نام «طرح ۲۴۷» در مراکز درمانی زیادی انجام می‌شود. در طی این جراحی فوری، مسیر عبور خون که بسته شده بود؛ مجدداً باز می‌شود تا عروق کرونر، به میزان کافی خون را به قلب برسانند. در نتیجه، عوارض جدی سکته حاد قلبی، که مهمترین آن نارسایی قلبی است؛ به شدت کنترل می‌شود.
با این حال، گاهی اوقات بیماران عزیز، پس از سکته حاد قلبی نیازمند عمل جراحی هستند؛ به عنوان مثال، در بیمارانی که چندین رگ مهم قلبی آنها درگیر است و یکی از رگ‌هایشان دچار لخته خون شده، همکاران متخصص، اقدام به بالن‌زنی و استنت‌گذاری می‌کنند؛ اما در مواردی که نتیجه این مداخلات مناسب نباشد یا عارضه‌دار شود؛ در این شرایط، بیمار باید به صورت اورژانسی به اتاق عمل منتقل شود.
جراحی اورژانسی پس از سکته قلبی
در برخی موارد، درگیری رگ‌های بیمارانی که دچار سکته حاد قلبی شده‌اند؛ بسیار جدی است. این وضعیت از طریق آنژیوگرافی مشخص می‌شود و نشان می‌دهد که علاوه بر رگ‌های اصلی، تنه اصلی نیز درگیر شده است. در چنین شرایطی، لازم است بیماران مستقیماً به اتاق عمل منتقل شوند و عمل جراحی به صورت اورژانسی برای آنها انجام شود.
همچنین، گاهی اوقات شدت درگیری رگ‌ها به حدی است، که امکان استنت‌گذاری برای بیماران وجود ندارد. در این شرایط نیز، برخی از افراد نیاز به عمل اورژانسی قلب خواهند داشت.
دسته دیگری از بیماران هستند، که دچار عوارض مکانیکی سکته قلبی می‌شوند؛ به عنوان مثال، برخی پس از سکته قلبی دچار نارسایی حاد قلبی می‌گردند. در این حالت، علاوه بر اختلال در عملکرد رگ‌های کرونری، به دلیل اختلال در خون‌رسانی، دریچه میترال آنها نیز آسیب می‌بیند و منجر به نارسایی حاد قلبی می‌شود. این بیماران نیز نیاز به جراحی فوری دارند.
از دیگر عوارض مکانیکی سکته قلبی، نقص دیواره بین بطنی است. در این حالت، سوراخی در دیواره بین دو بطن ایجاد می‌شود. بیمارانی که دچار این عارضه می‌شوند؛ معمولاً در وضعیت بسیار بدی قرار دارند و به‌جز مداخله جراحی، روش دیگری برای بهبود حالشان وجود ندارد. به همین دلیل، این بیماران باید یا در همان روز به صورت اورژانسی، یا طی چند روز آینده، حتماً تحت عمل جراحی قرار گیرند.
یکی دیگر از عوارض مکانیکی سکته حاد قلبی، که نیاز به جراحی اورژانسی دارد؛ «سودوآنوریسم» است. در این حالت، یک سوراخ کوچک در دیواره قلب بیمار ایجاد می‌شود و لخته‌های متعددی، روی آن شکل می‌گیرد که عملکرد قلب را مختل می‌کند.
ندرتا اتفاق می‌افتد که پس از سکته حاد قلبی، دیواره آزاد قلب پاره شود و خونریزی در اطراف قلب ایجاد گردد. متأسفانه، این قبیل بیماران اغلب به اورژانس بیمارستان نمی‌رسند و حتی اگر برسند؛ معمولاً به سختی به اتاق عمل منتقل می‌شوند و در شرایط بسیار بحرانی قرار دارند. با این حال، اگر سوراخ ایجاد شده کوچک باشد و بیماران خوش‌شانس باشند و به موقع به مرکز درمانی برسند؛ امکان جراحی فوری و درمان وجود دارد.
سخن پایانی درباره جراحی قلب در سکته های حاد قلبی
در مجموع، برخی از بیمارانی که دچار سکته حاد قلبی می‌شوند؛ به صورت اورژانسی و بسیاری نیز به صورت الکتیو (انتخابی) در طی چند روز آینده نیاز به جراحی قلبی دارند. نکته مهم این است که در مواردی که علائم مشکلات قلبی، مانند درد قفسه سینه مشاهده می‌شود؛ بیماران باید فوراً خود را به مراکز اورژانسی بیمارستان‌های معتبر برسانند.
امروزه با انجام مداخلات (Primary PCI) و جراحی اورژانسی، میزان عوارض سکته قلبی به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. لازم به ذکر است، که این کاهش عوارض و بهبود نتایج درمانی، مشروط به مراجعه به‌موقع به مراکز درمانی معتبر و پزشکان متخصص است. علاوه بر بحث جراحی قلب در سکته های حاد قلبی، برای مطالعه بیشتر در زمینه بیماری‌های قلبی، سایر مقالات سایت دکتر علیرضا قویدل را نیز مطالعه کنید.
