روش تاوی قلب را شاید کمتر شنیده باشید؛ اما این روش درمانی در درمان بیماری دریچه ائورت به شکل کم تهاجمی نقش مهمی دارد. TAVI، که مخفف «Transcatheter aortic valve implantation» (کاشت دریچه آئورت از طریق کاتتر) است؛ یک روش پیشرفته برای درمان تنگی شدید دریچه آئورت می‌باشد.
در عمل تاوی قلب، جراحان قلب بدون نیاز به باز کردن قفسه سینه، از طریق یک برش کوچک در کشاله ران یا قفسه سینه و از طریق یک لوله نازک به نام کاتتر، یک دریچه جدید را جایگزین دریچه آسیب‌دیده می‌کنند. روش تاوی که نوعی روش کم تهاجمی است؛ نه تنها دوره نقاهت را نسبت به سایر روش های درمانی کوتاه‌تر می‌کند؛ بلکه امید تازه‌ای را به بیمارانی که قادر به تحمل جراحی قلب باز نیستند؛ هدیه می‌دهد.
عمل تاوی قلب برای تنگی دریچه آئورت چگونه است؟
روش تاوی، کاشت دریچه آئورت از طریق کاتتر است، که برای درمان تنگی شدید دریچه آئورت است. در عمل قلب کم تهاجمی به روش تاوی، بدون نیاز به برداشتن دریچه قدیمی و آسیب‌دیده، یک دریچه جدید از طریق کاتتر وارد قلب شده و درون دریچه بیمار قرار می‌گیرد.
این روش، که شباهت‌هایی به قرار دادن استنت در رگ دارد؛ با استفاده از یک دریچه کاملاً جمع‌شونده، انجام می‌شود که پس از قرار گرفتن در محل مورد نظر، باز شده و دریچه قدیمی را کنار می‌زند. روش تاوی برای بیمارانی با علائم تنگی شدید دریچه آئورت، قابل انجام است و اهمیت ویژه‌ای در بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر این بیماران دارد.
روش انجام روش تاوی
در عمل تاوی قلب، یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر به نام کاتتر، از طریق رگ اصلی در ناحیه کشاله ران یا قفسه سینه وارد شده و به سمت دریچه آئورت در قلب هدایت می‌شود. جراح از این کاتتر برای دسترسی و نصب دریچه جدید روی دریچه قدیمی، استفاده می‌کند. روش انجام TAVR معمولاً به دو صورت انجام می‌شود، که جراح قلب بر اساس شرایط بیمار، بهترین و امن‌ترین روش را انتخاب می‌کند.
در روش اول یا روش «ترانس‌فمورال»، کاتتر از طریق شریان فمورال (شریان بزرگ در کشاله ران) وارد می‌شود. این روش نیازی به برش جراحی در قفسه سینه ندارد. روش دوم که با نام روش «ترانس‌اپیکال» شناخته می‌شود؛ شامل یک جراحی کم‌تهاجمی با یک برش کوچک در قفسه سینه است. در این شیوه، کاتتر از طریق یک شریان بزرگ در قفسه سینه یا از طریق نوک بطن چپ (apex) وارد می‌شود.
روش تاوی برای چه کسانی مناسب است؟
عمل تاوی قلب (TAVI) یک گزینه درمانی مؤثر برای بهبود کیفیت زندگی افرادی است، که با تنگی دریچه آئورت مواجه هستند. این روش در ابتدا برای بیمارانی، که توانایی تحمل جراحی قلب باز را نداشتند طراحی شد؛ اما امروزه برای طیف گسترده‌تری از بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد. معیارهای انتخاب بیمار برای روش تاوی قلب شامل موارد زیر است:
- ریسک بالای جراحی قلب باز؛ روش تاوی در اصل برای بیمارانی است که در معرض خطر بالای عوارض ناشی از جراحی قلب باز هستند.
- تنگی شدید دریچه آئورت؛ این مهم‌ترین معیار است که باید توسط آزمایش‌هایی مانند اکوکاردیوگرافی تأیید شود.
- وجود علائم؛ بیمار با علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، خستگی یا سرگیجه
- ارزیابی ریسک؛ TAVI اغلب برای بیمارانی با ریسک بالا یا غیرقابل قبول برای جراحی تعویض دریچه آئورت استاندارد در نظر گرفته می‌شود.
- امید به زندگی کافی؛ بیماران باید امید به زندگی معقولی داشته باشند تا از مزایای این روش بهره‌مند شوند.
- مناسب بودن آناتومی؛ ساختار دریچه آئورت بیمار باید برای TAVI مناسب باشد.
با توجه به معیارهای ذکر شده، باید بررسی‌هایی بر روی بیمار انجام شود؛ تا تشخیص داده شود که عمل تاوی قلب برای بیمار مناسب است یا نه. برای تعیین مناسب بودن TAVI، آزمایش‌های مختلفی انجام می‌شود، از جمله:
- آزمایش خون
- اکوکاردیوگرام
- نوار قلب (ECG)
- اسکن CT
- آنژیوگرافی
- اکوکاردیوگرام از راه مری
- عکس قفسه سینه
- تست‌های تنفسی
نحوه انجام روش تاوی قلب
روش تاوی قلب معمولاً بین یک تا دو ساعت طول می‌کشد. این عمل معمولاً در حالی که بیمار هوشیار است و تحت آرام‌بخش و بی‌حسی موضعی قرار دارد؛ انجام می‌شود. مراحل انجام عمل تاوی قلب، به ترتیب شامل آمادگی پیش از عمل تاوی، انجام عمل و پایان عمل است. در ادامه هر کدام از این مراحل، توضیح داده می‌شود.
آمادگی قبل از عمل تاوی قلب
پیش از عمل و به منظور ایجاد شرایط مناسب برای آغاز عمل تاوی قلب، از بیمار خواسته می‌شود؛ بین 4 تا 6 ساعت قبل از عمل چیزی نخورد؛ لباس مخصوص بیمارستان بپوشد و جواهرات خود را در بیاورد.
انجام عمل تاوی قلب
پس از ورود بیمار به اتاق عمل، او معمولاً در حالت هوشیاری و به پشت دراز می‌کشد. سپس داروی آرام‌بخش برای راحتی بیمار تجویز می‌شود. بعد از تزریق داروی آرام‌بخش، بی‌حسی موضعی در ناحیه بالای پا یا زیر استخوان ترقوه تزریق می‌شود و در ادامه یک لوله نازک (کاتتر) از طریق ناحیه بی‌حس شده، وارد شریان می‌شود.
با ورود کاتتر به شریان، کاتتر به سمت دریچه آئورت هدایت می‌شود و دریچه جدید (ساخته شده از فلز و بافت حیوانی) درون دریچه قدیمی قرار می‌گیرد. سپس دریچه جدید یا خودبه‌خود باز می‌شود یا با استفاده از بالون انتهای کاتتر باز می‌شود.
در تمام مدت انجام عمل، تیم پزشکی به دقت بیمار را تحت نظر دارند و ضربان قلب، ریتم قلب، سطح اکسیژن خون و فشار خون بیمار، مرتباً کنترل می‌شود. در حین جراحی، اگر بیمار احساس ناراحتی یا درد قفسه سینه داشته باشد؛ باید به تیم پزشکی اطلاع دهد.
پایان عمل و ترخیص
پس از ورود کاتتر به شریان و رسیدن به دریچه آئورت، دریچه جدید کاشته می‌شود و کاتتر خارج می‌شود. با پایان عمل، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود و پس از چند ساعت به بخش می‌رود. معمولاً بیمار پس از یک یا دو روز از بیمارستان مرخص می‌شود؛ اما زمان ترخیص برای هر فرد متفاوت است.
مراقبت های لازم بعد از روش تاوی
پس از اتمام عمل جراحی تاوی قلب، مراقبت‌ها و پیگیری‌هایی لازم است؛ تا فرایند درمان و بهبودی بیمار کامل شود. این موارد شامل سه بخش «ترخیص از بیمارستان»، «مراقبت‌های در منزل» و «پیگیری‌های پزشکی» می‌شود.
ترخیص از بیمارستان
مدت اقامت در بیمارستان بستگی به عوامل مختلفی دارد؛ از جمله محل ورود کاتتر (کشاله ران یا دیواره قفسه سینه)، نوع بیهوشی، و وضعیت ریه‌ها و کلیه‌های بیمار قبل و بعد از عمل. بنابر این، تشخیص زمان مناسب برای ترخیص از بیمارستان بر عهده پزشک معالج است.
قبل از ترخیص، تیم پزشکی زخم‌ها را بررسی کرده و نتایج آزمایش خون را کنترل می‌کنند. همچنین یک «اکوکاردیوگرام ترانس توراسیکم برای بررسی محل قرارگیری و عملکرد دریچه جدید انجام می‌شود و نهایتا داروهای جدید تجویز شده، به بیمار توضیح داده می‌شوند.
مراقبت‌های در منزل
پس از ترخیص از بیمارستان، دقت در نحوۀ مراقبت از بیمار، بسیار مهم است. بیمار باید در چند هفته اول بعد از جراحی، از فشار غیرضروری به ناحیه کشاله ران خودداری کند. توجه داشته باشید که پیاده‌روی بهترین و مفیدترین نوع ورزش، پس از روش تاوی است.
همچنین پس از عمل تاوی قلب، میزان فعالیت روزانه ممکن است متغیر باشد؛ اما با گذشت زمان، بیمار باید احساس بهبودی و توانایی انجام کارهای بیشتری، نسبت به قبل از عمل را داشته باشد.
پیگیری‌های پزشکی
فرایند بهبود در افرادی که عمل قلب به شیوه تاوی انجام داده‌اند؛ باید مورد پایش و بررسی قرار گیرد. ازاین‌رو، معاینه در کلینیک سرپایی، 8 هفته پس از عمل، برای بررسی وضعیت بهبودی و ارزیابی علائم انجام می‌شود. همچنین پس از آن، مراقبت‌های بیمار توسط متخصص قلب ادامه می‌یابد.
این مراقبت‌ها برای اطمینان از بهبودی مناسب و عملکرد صحیح دریچه جدید ضروری هستند. بیماران باید تمام توصیه‌های پزشکی را به دقت رعایت کرده و در صورت بروز هرگونه مشکل یا نگرانی، با تیم پزشکی خود تماس بگیرند. Post-TAVI care (uhs.nhs.uk)
روش تاوی قلب تا چه اندازه موفق است؟
عمل TAVI در اکثر موارد با موفقیت همراه است و بیماران پس از عمل بهبود قابل توجهی در علائم خود مشاهده می‌کنند. این بهبودی معمولاً به افزایش توانایی انجام فعالیت‌های روزمره منجر می‌شود.
با این حال، مانند هر عمل جراحی دیگری، TAVI نیز ممکن است با برخی عوارض همراه باشد که میزان آن بسته به وضعیت سلامت عمومی و قلبی هر فرد متفاوت است. برای افزایش شانس موفقیت بلندمدت و کاهش خطرات پس از TAVI، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
- تغذیه سالم؛ پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و مغذی.
- افزایش فعالیت بدنی؛ انجام ورزش‌های منظم متناسب با وضعیت جسمانی.
- ترک سیگار؛ در صورت استعمال دخانیات، ترک آن بسیار مهم است.
- کاهش مصرف الکل؛ محدود کردن یا قطع مصرف الکل.
- مصرف دقیق داروها؛ پیروی از دستورات پزشک در مصرف داروهای تجویز شده.
- بهداشت دهان و دندان؛ نگهداری مناسب دندان‌ها و لثه‌ها برای جلوگیری از ورود باکتری‌ها به جریان خون.
- معاینات دندانپزشکی منظم؛ برای اطمینان از سلامت دهان و کاهش خطر ابتلا به اندوکاردیت.
رعایت این نکات می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی پس از TAVI و کاهش احتمال بروز عوارض کمک کند. همچنین، پیگیری منظم با تیم پزشکی و شرکت در جلسات مراقبت پس از عمل برای نظارت بر عملکرد دریچه جدید و وضعیت کلی سلامت قلب ضروری است. TAVI – BHF
انجام روش تاوی قلب در تهران
در عصر پیشرفت‌های پزشکی، تشخیص و درمان به موقع بیماری‌های قلبی، به ویژه در مورد روش تاوی، می‌تواند تفاوت چشمگیری در کیفیت زندگی بیماران ایجاد کند. در تهران، دکتر علیرضا قویدل، آماده ارائه خدمات پیشرفته و با کیفیت به بیماران است.
جهت ارتباط با کلینیک دکتر علیرضا قویدل و دریافت مشاوره تخصصی در زمینه عمل تاوی قلب، می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی ما تماس بگیرید. سلامت قلب شما، اولویت ماست.
سوالات پرتکرار در ارتباط با عمل قلب تاوی
- چه مدت پس از روش تاوی می‌توان مسافرت های هوایی انجام داد؟ پرواز طولانی‌مدت بلافاصله پس از روش تاوی توصیه نمی‌شود. اما، اگر حال عمومی شما خوب است و با پزشک خود مشورت کرده‌اید؛ شاید بتوانید یک هفته پس از روش تاوی از طریق کشاله ران، یا دو هفته پس از روش تاوی از طریق قفسه سینه مسافرت هوایی انجام دهید.
