همه ما دانشی هر چند محدود، درباره مصرف شیرینی و تاثیر آن بر دیابت و بیماریهای قلبی داریم؛ اما گاهی ما به مصرف خوراکی‌های شور، تمایل پیدا می‌کنیم. حال سوال این است که مصرف نمک و بیماری های قلبی، چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟ آیا بیماران قلبی می‌توانند از نمک استفاده کنند؟ در این مقاله خواهیم دید که نمک چه اثراتی بر سلامت قلب دارد. همچنین، راهکارهای کنترل مصرف نمک برای بیماران قلبی را، بررسی خواهیم کرد.
برای مشاهده در ابعاد بزرگتر اینجا کلیک کنید.
نمک از سدیم (K) تشکیل شده است. این عنصر، نقش حیاتی برای عملکرد قلب دارد. در واقع، اعصاب و ماهیچه ما زمانی می‌توانند به خوبی کار کنند که مقدار سدیم کافی در بدن وجود داشته باشد. همچنین، سدیم برای حفظ تعادل در سطح مایعات بدن لازم است. حال اگر مصرف سدیم بیشتر از حد لازم برای بدن باشد، باعث احتباس مایعات و ایجاد التهاب در بدن خواهد شد و فشار خون را بالا می‌برد. یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای حمله یا نارسایی قلبی و سکته مغزی، فشار خون بالا است.
ارتباط مصرف نمک و بیماری های قلبی چگونه است؟
مصرف بیش از حد نمک باعث افزایش سطح سدیم موجود در خون می‌شود. سدیم برای ایجاد تعادل در سطح مایعات بدن و عملکرد بهینه اعصاب و قلب لازم است. اما مقدار بیش از حد آن باعث احتباس مایعات و در نتیجه افزایش فشار خون می‌گردد. این موضوع نشان می‌دهد که مصرف نمک و بیماری های قلبی ارتباط تنگاتنگی دارند. زیرا فشار خون ناشی از مصرف نمک برای بیماران قلبی، یک فاکتور خطر به حساب می‌آید. به این ترتیب، مقدار مصرف نمک در طول روز باید کنترل شده و حداکثر برابر با 1 تا 2 گرم باشد.
نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که همه نمک‌ها مانند نمک دریا، نمک خوراکی و سنگ نمک، به یک اندازه سدیم دارند. بنابراین خطر مصرف نمک برای بیماران قلبی، به نوع نمک هیچ ارتباطی ندارد.
مقدار مجاز مصرف نمک برای بیماران قلبی
برای برقراری تعادل بین مصرف نمک و بیماریهای قلبی باید به اصول و قواعد مشخصی پایبند بود. به این معنا که مقدار مجاز نمک مصرفی در طول روز برای یک فرد سالم با مقدار نمک در رژیم غذایی بیماران قلبی متفاوت است. در حالت کلی، یک فرد سالم نهایتا ۲۳۰۰ میلی‌گرم، معادل با یک قاشق چای‌خوری نمک، می‌تواند در طول روز مصرف کند. البته این مقدار نمک، شامل دریافت آن از همه منابع غذایی مصرفی در طول روز خواهد بود. در ادامه الگوی مصرف نمک برای بیماران قلبی و شرایط مختلف را توضیح می‌دهیم.
اگر فشار خون بالا دارید
اگر بیماری فشار خون دارید، باید یک رژیم غذایی کم سدیم انتخاب کنید. به این معنا که مقدار سدیم مصرفی شما باید به کمتر از ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز کاهش پیدا کند. برای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی ناشی از فشار خون بالا، باید فشار خود را تا حد امکان کاهش دهید.
اگر نارسایی قلبی دارید
به دلیل تاثیر متقابل مصرف نمک و بیماریهای قلبی، لازم است بیماران مقدار سدیم مصرفی خود را کاهش دهید. در غیر این صورت، تجمع مایعات در اطراف قلب و ریه‌ها، فشار بیش از حدی به ماهیچه قلب وارد می‌کند. بر اساس تحقیقات انجام شده، مصرف ۲۰۰۰ میلی‌گرم سدیم در روز برای بیماران مبتلا به نارسایی قلبی کافی است.
لازم است اشاره کنیم که برای برقراری تعادل بین مصرف نمک و بیماریهای قلبی، باید حتما زیر نظر یک پزشک متخصص قلب و عروق و متخصص تغذیه باشید. زیرا کاهش بیش از اندازه سدیم خون، باعث مشکلات دیگری در افراد مبتلا به نارسایی قلبی می‌شود. به این ترتیب، حد مصرف نمک برای بیماران قلبی باید به گونه‌ای باشد که تاثیر منفی بر عملکرد قلب نداشته باشد.
نحوه متعادل‌سازی مصرف نمک در رژیم غذایی
برای کنترل مصرف نمک و بیماریهای قلبی، باید همه غذاهای مصرفی در طول روز را در نظر داشته باشید. در واقع، مصرف نمک شما تنها به خود نمک محدود نیست؛ بلکه به همه غذاهای نمک‌دار که در طول روز مصرف می‌کنید، مربوط می‌شود. به این ترتیب، به منظور کاهش مصرف نمک برای بیماران قلبی، باید تمام اصول زیر را رعایت کنیم:
- برچسب روی مواد غذایی را مطالعه کنید.
- نمک موجود در غذاهای آماده را بسنجید.
- تا حد امکان برای طعم دادن به غذای خود، از ادویه‌های جایگزین به جای نمک استفاده کنید.
- در هنگام انتخاب غذا در رستوران، به مقدار نمک موجود در آن فکر کنید.
- سوپ و ماکارونی تند را کنار بگذارید.
- از مسئول رستوران یا غذای بیرون بر بخواهید، تا غذای شما را کم نمک درست کنند.
- نمک دریا هیچ فرقی با سایر نمک‌ها از نظر مقدار سدیم ندارد.
مواد غذایی ممنوعه برای مدیریت مصرف نمک و بیماریهای قلبی
برای کنترل مصرف نمک و بیماریهای قلبی باید به مواد غذایی مصرفی خود توجه کنید. زیرا حجم عمده‌ای از نمک مصرفی شما، از غذاهای فرآوری شده و بسته‌بندی است؛ با اینکه بسیاری از این مواد غذایی، طعم شوری ندارند. از مهم‌ترین غذاهایی که حجم بالایی از سدیم را به بدن شما وارد می‌کنند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- چیپس، اسنک‌های نمکی، بیسکوییت و کوکی‌ها؛
- پیتزا، برگر، پاستا و غذاهای رشته فرنگی؛
- گوشت، مرغ و گوشت‌های فرآوری شده مانند ژامبون و سوسیس؛
- نان و محصولات ساخته شده از غلات؛
- مصرف انواع میوه‌ها و سبزی‌های تازه.
نکات پخت غذا برای بهبود مصرف نمک برای بیماران قلبی
به منظور مدیریت مصرف نمک و بیماریهای قلبی، باید تغییراتی را در رژیم غذایی خود و نحوه تهیه غذا اعمال نمایید. برای مثال، تا حد امکان در خانه غذا درست کنید. البته این به معنای بازداشتن شما از رفتن به رستوران نیست. اما بهتر است اکثر وعده‌های غذایی خود را در خانه و با مصرف نمک کم، آماده نمایید.
همچنین مصرف سبزیجات و میوه‌ها را در اولویت قرار دهید. این مواد غذایی می‌توانند جایگزین غذاهای فرآوری شده شوند. با اینکه سبزی‌ها و میوه‌ها از منابع نمک محسوب می‌شوند، اما مقدار نمک دریافتی از آن‌ها بسیار کم خواهد بود.
بهترین راهنما درباره مصرف نمک و بیماریهای قلبی کیست؟
پیش از این اشاره کردیم که برای کنترل مقدار مصرف نمک، مخصوصا در بیماران قلبی، حتما باید زیر نظر پزشک متخصص باشید. زیرا صرف نظر از تاثیر نمک در بیماری قلبی، مقدار سدیم باید متعادل باشد؛ نه خیلی زیاد نه خیلی کم.
دکتر علیرضا قویدل یکی از متخصصان جراحی قلب در تهران هستند. ایشان می‌توانند تمام اصول مربوط به مصرف نمک برای بیماران قلبی را به شما آموزش دهند. بنابراین اگر دچار فشار خون یا نارسایی‌های قلبی هستید، بهتر است برای کسب اطلاعات بیشتر با دکتر علیرضا قویدل در تماس باشید.
منابع
