روش تعویض دریچه آئورت به روش ترانس‌کاتتر، که به اختصار عمل تاوی (TAVI یا TAVR) نامیده میشود؛ یکی از نوآوری‌های برجسته در درمان بیماری‌های دریچه قلب است.
این روش که بدون نیاز به جراحی باز انجام میشود؛ برای بیماران مسن‌تر با تنگی شدید دریچه آئورت یا مشکلات مشابه، گزینه‌ای ایمن و مؤثر محسوب میشود.
پرسشی که بسیاری از بیماران جوان‌تر یا خانواده‌هایشان مطرح می‌کنند؛ این است: «آیا عمل تاوی برای جوانان انتخاب مناسبی است؟» به‌طور خلاصه باید گفت، که عموما عمل تاوی برای جوانان مناسب نیست و برای بیماران مُسن مناسب‌تر است.
این مقاله با نگاهی دقیق و تخصصی به این موضوع می‌پردازد و به تمام جنبه‌های مرتبط با اجرای روش تاوی در جوانان، پاسخ میدهد.
چرا عمل تاوی در بیماران جوان مناسب نیست؟
عمل تاوی در بیماران جوان به دلیل ویژگی‌های فیزیولوژیکی و نیازهای بلندمدت این گروه سنی، معمولاً گزینه ایده‌آلی نیست. این روش که در آن دریچۀ بیولوژیک (حیوانی) از طریق کاتتر در قلب قرار می‌گیرد؛ بیشتر برای بیماران بالای 60 سال طراحی شده است.
دستورالعمل‌های کنونی اروپا، تعویض دریچه آئورت به روش جراحی (SAVR) را، برای بیماران زیر ۷۵ سال با ریسک جراحی پایین توصیه می‌کنند؛ در حالی که دستورالعمل‌های آمریکا، بر تصمیم‌گیری مشترک بین روش جراحی قلب باز و تاوی، برای بیماران ۶۵ تا ۸۰ سال تأکید دارند؛ با در نظر گرفتن امید به زندگی و دوام دریچه. دلایل متعددی این محدودیت را برای جوانان توجیه می‌کنند که در ادامه بررسی می‌شوند. EuroIntervention
بررسی‌های اخیر، حاکی از افزایش قابل‌توجه استفاده از عمل تاوی در بیماران جوان و افراد زیر ۶۵ سال در ایالات متحده است؛ با وجود اینکه این رویکرد با دستورالعمل‌های کنونی همخوانی ندارد.
بر اساس تحلیل اطلاعات جمع‌آوری‌شده، در سال ۲۰۲۱، بیش از نیمی از بیماران زیر ۶۵ سال مبتلا به تنگی شدید دریچه آئورت، به جای روش جراحی کلاسیک (SAVR)، با روش تاوی درمان شده‌اند.
نکته قابل‌توجه، یافته‌های نگران‌کننده از مطالعات است، که خطر مرگ در بیماران جوانی که تحت تاوی قرار گرفته‌اند؛ در مقایسه با جراحی کلاسیک، طی ۸ سال پیگیری، بیش از دو برابر بوده است. tctmd.com
نقش سن در انتخاب روش درمانی
سن یکی از عوامل کلیدی در انتخاب روش درمانی برای بیماری‌های دریچه قلب است. بیماران جوان‌تر (زیر ۶۰ سال) معمولاً از سلامت عمومی بهتری برخوردارند و انتظار می‌رود؛ سال‌های بیشتری زندگی کنند.
به همین دلیل، دوام و کارایی طولانی‌مدت دریچۀ مصنوعی، برای آن‌ها اهمیت بیشتری دارد. برخلاف بیماران مسن‌تر که ممکن است؛ به دلیل خطرات جراحی باز از تاوی بهره‌مند شوند؛ جوانان معمولاً کاندیدای بهتری برای روش‌های جراحی با نتایج پایدارتر هستند.
برای بیماران جوان‌تر، انتخاب روشی که نیاز به مداخلات مکرر را کاهش دهد؛ حیاتی است. دوام دریچههای بیولوژیک در این گروه سنی اغلب کمتر از حد انتظار است.
ویژگی‌های دریچههای بیولوژیک مورد استفاده در تاوی
در عمل تاوی قلب، از دریچههای بیولوژیک ساخته‌شده از بافت حیوانی (معمولاً گاو یا خوک) استفاده میشود. این دریچه‌ها به دلیل انعطاف‌پذیری و سازگاری با روش کاتتر، برای تاوی مناسب هستند.
با این حال، این دریچه‌ها در مقایسه با دریچههای مکانیکی که از مواد مصنوعی ساخته می‌شوند؛ دوام کمتری دارند. در بیماران جوان، این محدودیت به دلیل فعالیت متابولیکی بالاتر و سیستم ایمنی قوی‌تر، برجسته‌تر میشود.
تأثیر سیستم ایمنی فعال جوانان بر تخریب دریچه
سیستم ایمنی بدن در افراد جوان فعال‌تر است و این ویژگی می‌تواند؛ به تخریب سریع‌تر بافت‌های بیولوژیک دریچه منجر شود. این فرآیند که به کلسیفیکاسیون (رسوب کلسیم) معروف است؛ باعث سفت شدن و ناکارآمدی دریچه میشود.
مطالعات نشان داده‌اند که در بیماران زیر ۶۰ سال، دریچههای بیولوژیک ممکن است؛ طی ۵ تا ۱۰ سال نیاز به تعویض داشته باشند؛ در حالی که در بیماران مسن‌تر، این مدت می‌تواند به ۱۵ سال یا بیشتر برسد.
مقایسه دوام دریچههای بیولوژیک در سنین مختلف
برای درک بهتر تفاوت دوام دریچههای بیولوژیک، جدول زیر مقایسه‌ای بین گروه‌های سنی مختلف ارائه میدهد:
|
گروه سنی
|
میانگین دوام دریچه بیولوژیک
|
احتمال نیاز به جراحی مجدد
|
| زیر ۶۰ سال |
۵-۱۰ سال
|
بالا (بیش از ۷۰٪ در ۱۰ سال)
|
| ۶۰-۷۵ سال |
۱۰-۱۵ سال
|
متوسط (حدود ۴۰٪ در ۱۰ سال)
|
| بالای ۷۵ سال |
۱۵ سال یا بیشتر
|
پایین (کمتر از ۲۰٪ در ۱۰ سال)
|
این داده‌ها نشان می‌دهند، که عمل تاوی برای جوانان به دلیل دوام محدود دریچه، انتخاب پرریسکی است.
محدودیت‌های دریچههای بیولوژیک در جوانان
دریچههای بیولوژیک، هرچند برای بیماران مسن‌تر مناسب هستند؛ در جوانان چالش‌های متعددی ایجاد می‌کنند. این محدودیت‌ها نه‌تنها به دوام دریچه، بلکه به سبک زندگی و نیازهای بلندمدت بیماران نیز مرتبط است.
طول عمر محدود دریچههای حیوانی
دریچههای بیولوژیک معمولاً بین ۵ تا ۱۵ سال دوام می‌آورند؛ اما در بیماران جوان این مدت به‌طور قابل‌توجهی کوتاه‌تر است. برای مثال، یک بیمار ۴۵ ساله که تحت تاوی قرار می‌گیرد؛ ممکن است در سن ۵۵ سالگی یا حتی زودتر، نیاز به جراحی مجدد داشته باشد. این موضوع می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد و هزینه‌های درمانی را افزایش دهد.
عوامل مؤثر بر فرسودگی زودهنگام دریچه
عوامل متعددی در فرسودگی زودهنگام دریچههای بیولوژیک در جوانان نقش دارند، از جمله:
- فعالیت متابولیکی بالا؛ متابولیسم سریع‌تر در جوانان، باعث تخریب سریع‌تر بافت دریچه میشود.
- فشار خون بالا یا ورزش سنگین؛ این عوامل می‌توانند فشار بیشتری بر دریچه وارد کنند.
- بیماری‌های همراه؛ شرایطی مانند دیابت یا بیماری‌های التهابی، می‌توانند فرآیند کلسیفیکاسیون را تسریع کنند.
احتمال نیاز به جراحی مجدد در آینده
نیاز به انجام عمل مجدد دریچه های قلبی، یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها در روش تاوی در جوانان است. هر جراحی اضافی، خطراتی مانند عفونت، خونریزی و آسیب به بافت‌های قلب را به همراه دارد. به همین دلیل، متخصصان قلب معمولاً روش‌هایی را توصیه می‌کنند، که نیاز به مداخلات مکرر را به حداقل برسانند.
گزینه‌های درمانی مناسب برای بیماران زیر ۶۰ سال
برای بیماران جوان‌تر، روش‌های جراحی که از دریچههای مکانیکی استفاده می‌کنند؛ گزینه‌ای مطمئن‌تر و پایدارتر هستند. این روش‌ها، هرچند تهاجمی‌تر از تاوی هستند؛ نتایج بهتری در بلندمدت ارائه می‌دهند.
روش‌های جراحی برای نصب دریچه مکانیکی (کلاسیک و کمتهاجمی)
دریچههای مکانیکی که از موادی، مانند کربن یا فلز ساخته می‌شوند؛ دوام بسیار بیشتری نسبت به دریچههای بیولوژیک دارند و ممکن است؛ تا پایان عمر بیمار، کارایی خود را حفظ کنند.
این دریچه‌ها از طریق جراحی باز (کلاسیک) یا روش‌های کمتهاجمی نصب می‌شوند. در روش کلاسیک، جراح با ایجاد برش در قفسه سینه به قلب دسترسی پیدا می‌کند. در مقابل، تفاوت روش جراحی کم تهاجمی آئورت با تاوی در این است، که برشهای کوچک‌تری ایجاد میشود و دورۀ نقاهت کوتاه‌تر است.
تفاوت‌های جراحی کمتهاجمی با جراحی سنتی
جراحی کمتهاجمی مزایای متعددی نسبت به جراحی کلاسیک دارد؛ از جمله:
- کاهش زمان بستری در بیمارستان (معمولاً ۳-۵ روز، در مقابل ۷-۱۰ روز)؛
- کاهش درد و ناراحتی پس از جراحی؛
- بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره.
با این حال، انتخاب بین این روش‌ها به شرایط بیمار، سلامت عمومی و توصیه متخصص بستگی دارد.
کاربرد محدود دریچههای بیولوژیک برای جوانان در شرایط خاص
در برخی موارد خاص، استفاده از دریچههای بیولوژیک و به تبع آن تاوی، برای بیماران جوان ممکن است؛ توجیه‌پذیر باشد. این موارد معمولاً به شرایط پزشکی یا سبک زندگی بیمار مرتبط هستند.
عمل تاوی برای بانوان در سنین باروری؛ دلایل و ملاحظات
بانوان در سنین باروری که به تعویض دریچۀ آئورت نیاز دارند؛ ممکن است به دلیل نگرانی از عوارض بارداری با دریچههای مکانیکی، کاندیدای تاوی شوند. دریچههای مکانیکی، نیاز به مصرف مداوم داروهای ضد انعقاد، مانند «وارفارین» دارند که می‌تواند؛ برای جنین خطرناک باشد.
در چنین مواردی، دریچه بیولوژیک می‌تواند؛ به‌عنوان راه‌حلی موقت استفاده شود. برای مثال، یک زن ۳۵ ساله با تنگی شدید آئورت ممکن است؛ تاوی را انتخاب کند تا پس از بارداری و زایمان، در آینده دریچه را تعویض کند.
مدیریت عوارض بارداری و اجتناب از وارفارین
مدیریت بارداری با دریچه بیولوژیک، نیاز به هماهنگی نزدیک بین متخصص قلب و متخصص زنان دارد. در این شرایط، بیمار باید تحت نظر باشد؛ تا از عوارضی مانند ترومبوآمبولی (لخته شدن خون) پیشگیری شود. با این حال، حتی در این موارد، دوام محدود دریچۀ بیولوژیک به این معناست، که بیمار در آینده نیاز به جراحی مجدد خواهد داشت.
توصیه‌های تخصصی برای بیماران جوان
انتخاب روش درمانی مناسب برای بیماری‌های دریچه قلب، به‌ویژه در بیماران جوان، نیازمند ارزیابی دقیق و مشورت با متخصص قلب و عروق است. سبک زندگی سالم، شامل رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و اجتناب از سیگار، می‌تواند به بهبود نتایج درمانی کمک کند. پیگیری منظم با پزشک و انجام آزمایش‌های دوره‌ای نیز برای نظارت بر عملکرد دریچه ضروری است.
تصمیم‌گیری درباره عمل تاوی برای جوانان، باید با در نظر گرفتن تمام جوانب و با مشورت متخصص انجام شود؛ تا بهترین نتیجه برای سلامت بلندمدت بیمار حاصل شود.
دکتر علیرضا قویدل، یکی از بهترین جراحان قلب و عروق هستند که می‌توانید؛ برای مشاوره درباره عمل به روش تاوی در جوانان، به ایشان مراجعه کنید. برای دریافت مشاوره و انجام معاینات اولیه می‌توانید؛ از طریق تماس با دکتر در همین سایت، نوبت خود را رزرو نمایید.
سؤالات متداول درباره تاوی برای بیماران جوان
- آیا تاوی برای افراد زیر ۶۰ سال ممنوع است؟ خیر، اما به دلیل دوام کم دریچههای بیولوژیک، معمولاً توصیه نمیشود و در موارد خاص مانند بارداری ممکن است؛ موقتاً استفاده شود.
- چه زمانی دریچه بیولوژیک برای جوانان توصیه میشود؟ در شرایطی مانند بارداری یا عدم تحمل داروهای ضد انعقاد، با مشورت متخصص قلب ممکن است توصیه شود.
- جراحی کمتهاجمی برای دریچه مکانیکی چیست؟ روشی با برشهای کوچکتر برای نصب دریچه مکانیکی، که دوره نقاهت کوتاهتری دارد و برای جوانان سالم مناسب است.
- چگونه میتوان از نیاز به جراحی مجدد پیشگیری کرد؟ انتخاب دریچه مکانیکی، سبک زندگی سالم، کنترل فشار خون و پیگیری منظم با متخصص قلب نیاز به جراحی مجدد را کاهش میدهد.
