هنگامی که یک نقص ساختاری، از زمان تولد در قلب ایجاد شود؛ آن را نقص مادرزادی قلب (Congenital heart disease (CHD مینامند. نقصهای مادرزادی قلب را میتوان، قبل از تولد یا پس از آن تشخیص داد. البته بسیاری از افراد در سنین بزرگسالی، از وجود بیماری مادرزادی قلب آگاه میگردند.
مشکلات مادرزادی قلب، شدت و علائم متفاوتی دارند و شدت این بیماریها، از خفیف تا پیچیده متغیر است. در واقع CHD میتواند؛ بسیار ساده بوده و نیازی به درمان نداشته باشد؛ اما گاهی این بیماریها به شدت پیچیده هستند و درمانهای جدی لازم دارند؛ برای مثال، ممکن است انجام جراحی بیماریهای مادرزادی قلب، برای درمان افراد توصیه شود.
به این ترتیب، برای درمان آنها، باید بنا بر نوع و شدت بیماری، برنامهریزی نمود. افرادی که به انواع نقایص مادرزادی قلب دچار هستند؛ باید در طول زندگی خود، معاینه قلب و چکاپ را به طور منظم انجام دهند. این کار، برای پیشگیری از تشدید بیماری مادرزادی قلب و کنترل علائم آن، ضروری خواهد بود. Congenital heart defects in children
شایعترین بیماریهای مادرزادی قلب کدامند؟
انواع نقص مادرزادی قلب، که از زمان تولد با کودک همراه هستند، میتوانند منجر به بروز بیماریها و نارسایی قلبی گردند. رایجترین مشکلات مادرزادی قلب که ممکن است، از زمان تولد در ساختمان قلب کودک، وجود داشته باشند، شامل موارد زیر هستند:
به این ترتیب، نقص مادرزادی قلب، ممکن است ساده یا پیچیده باشد. همچنین، تشخیص اینگونه مشکلات میتواند؛ در ابتدای تولد یا در سنین بزرگسالی صورت گیرد. درهرحال، اگر نقص ایجاد شده، جدی و پیچیده باشد؛ باید حتما آن را پیگیری نمود. در غیر این صورت، میتواند منجر به بروز بیماریهای مادرزادی قلب گردد.
از شایعترین بیماریهای مادرزادی قلبی، که از زمان تولد شروع میشوند؛ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- حفره بین دهلیزی Atrial Septal Defect (ASD)
- کوارکتاسیون آئورت (Coarctation of the Aorta)
- ناهنجاری ابشتین (Ebstein Anomaly)
- شریان کرونری چپ غیرعادی، از شریان ریوی (ALCAPA)
- کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (Hypertrophic cardiomyopathy)
- نقص کانال دهلیزی
- تنگی دریچه
- آترزی دریچههای قلب
- سندروم ولف پارکینسون وایت (WPW)
- نقص دیواره بین بطنی
- بطن راست دو خروجی
- ناهنجاریهای مادرزادی دریچه میترال
انواع بیماریهای مادرزادی قلب شامل چه مواردی هستند؟
انواع نقص مادرزادی قلب یا CHDها، در دو گروه اصلی «نقایص مادرزادی سیانوتیک» (cyanotic) و «نقصهای قلبی غیر سیانوتیک» (acyanotic) تقسیمبندی میشوند. این نامگذاری بر اساس میزان اکسیژن خون انجام میگیرد.
در واقع، برخی از نقصها و بیماریهای مادرزادی، سطح اکسیژن خون را به شدت کاهش میدهند. این مساله میتواند؛ سلامت نوزاد را به خطر اندازد. به اینگونه نقصها، نقصهای مادرزادی «سیانوتیک» میگویند.
گروه دیگری از نقایص مادرزادی، نقصهای غیر سیانوتیک یا Acyanotic هستند. این نوع نقص مادرزادی قلب، بر روی پمپاژ خون تاثیر منفی میگذارد. در واقع، در CHD غیر سیانوتیک، سطح اکسیژن خون نرمال است؛ اما نحوه پمپاژ خون به اندام مختلف بدن، غیر طبیعی خواهد بود.
منظور از نقصهای سیانوتیک مادرزادی چیست؟
معنای سیانوتیک را میتوان، به کم بودن سطح اکسیژن خون مربوط دانست. بهطور کلی، هنگامی که CHD از نوع سیانوتیک باشد؛ سطح اکسیژن خون پایین است. در نتیجه، میزان اکسیژنی که به اندام مختلف بدن، تحویل داده میشود؛ کمتر از حالت استاندارد خواهد بود. این نوع نقصها را، «نقص مادرزادی بحرانی» نیز مینامند.
نوزادانی که با نقایص سیانوتیک به دنیا میآیند؛ سطح اکسیژن پایینی خواهند داشت. از این رو، لازم است زیرنظر یک فوق تخصص جراحی قلب و عروق، تحت جراحی قرار گیرند. در ادامه، برخی از مهمترین، نقایص مادرزادی قلب از نوع سیانوتیک را معرفی میکنیم.
ضایعات انسدادی قلب چپ
در بدن نوزادی که با ضایعات انسدادی قلب چپ به دنیا میآید؛ جریان خون با مشکل مواجه میشود؛ به این معنا، که حجم خونی که بین قلب و بقیه بدن تبادل میشود (جریان خون سیستمیک)، کاهش مییابد. بیماری هایی مانند «سندروم هیپوپلاستیک قلب چپ» و «قوس آئورت منقطع» (یا آئورت ناقص)، در زیرمجموعه این گروه قرار میگیرند.
ضایعات انسدادی قلب راست
ضایعات انسدادی قلب راست، تبادل خون بین قلب و ریه را کاهش میدهد؛ به عنوان مثال، بیماری هایی از جمله بیماری «تترالوژی فالوت»، «آترزی ریوی» و «آترزی دریچه سه لتی»، از نمونههای این نوع نقص مادرزادی قلب هستند و در زیرمجموعه این گروه قرار میگیرند.
ضایعات ترکیبی
گاهی جریان خون سیستمیک و جریان خون ریوی، به صورت همزمان، دچار اختلال میشوند. در حالت عادی و در افراد سالم، دو شریان اصلی از قلب خارج میگردند. یک نقص مادرزادی قلب، که باعث بروز اختلال ترکیبی در گردش خون میشود؛ زمانی رخ میدهد که فقط یک شریان اصلی، برای حمل خون به بدن وجود داشته باشد. همچنین، اگر شریانهای بزرگی که به قلب متصل میشوند؛ جابجا گردند؛ این مشکل ایجاد خواهد شد.
بیماریهای قلبی غیر سیانوتیک کدامند؟
قبلا اشاره کردیم، که نقص مادرزادی قلب غیر سیانوتیک، نقصی است که فرایند پمپاژ خون را تحت تاثیر قرار میدهد. این در حالی است، که مقدار اکسیژن خون کاملا طبیعی و استاندارد است. در ادامه، به انواع بیماریهای مادرزادی قلب، که مانع از پمپاژ صحیح خون میشوند؛ اشاره میکنیم.
سوراخ شدن قلب
در برخی نوزادان، ممکن است یکی از دیوارههای قلب، حفره غیر طبیعی داشته باشد. این حفرهها در هر جایی از قلب، میتوانند ایجاد گردند. بسته به اینکه محل سوراخ قلب کجا باشد، آن را نامگذاری میکنند؛ برای مثال، اگر این حفره بر روی دیواره جداکننده دهلیزها ایجاد گردد؛ آن را «نقص سپتوم دهلیزی» میگویند.
اتفاقا این اختلال، یکی از شایعترین بیماریهای مادرزادی قلب، به حساب میآید. این امکان نیز وجود دارد، که سوراخ قلب بر روی کانال دهلیزی- بطنی، مجرای شریانی باز یا دیواره بین بطنی ایجاد شود.
نقصهای مربوط به آئورت
اصلیترین شریانی که خون را به همه قسمتهای بدن میرساند، شریان آئورت است. گاهی ممکن است شریان آئورت، باریکتر از حالت استاندارد باشد. این اختلال را «کوارکتاسیون آئورت» مینامند، که از رایجترین بیماریهای مادرزادی قلب محسوب میشود.
یکی دیگر از مشکلات مادرزادی قلب، مربوط به دریچه آئورت است. این دریچه، برای جریان یافتن خون به سمت بدن باز و بسته میشود. اگر در ساختار دریچه، به جای سه لت، تنها دو لت وجود داشته باشد (دریچه آئورت دو لتی)، باعث اختلال در گردش خون خواهد شد.
مشکل در شریان ریوی
برای آنکه میزان اکسیژن خون به حد استاندارد برسد، باید خون از سمت راست قلب به ریهها وارد شود. این کار از مسیر شریان ریوی انجام میگیرد. تنگی شریان ریوی، یک نقص مادرزادی قلب است، که جریان خون به سمت ریهها را محدود میکند.
همچنین ممکن است، اتصال ورید ریوی به صورت ناقص یا جزئی انجام شود. این امکان نیز وجود دارد، که رگهای خونی ریهها یا همان وریدهای ریوی، به نواحی نادرستی از قلب متصل گردند. تمامی این مشکلات، از نقایص غیر سیانوتیک به حساب میآیند.
علل نقص مادرزادی قلب چیست؟
معمولا هر نوع نقص مادرزادی قلب، از زمان تشکیل قلب و شروع به تپش آن، ایجاد میگردد. به طور کلی، قلب کودک در ۶ هفته اول بارداری تشکیل میشود. همزمان با این فرایند، رگهای خونی اصلی نیز، شروع به رشد خواهند کرد. این رگهای خونی، باید اتصال صحیحی با قلب داشته باشند.
در همین زمان حساس، احتمال بروز نقایص مادرزادی قلب وجود دارد. علل بروز مشکلات مادرزادی قلب میتواند، به عوامل متعددی بستگی داشته باشد. عمده موارد، به ژنتیک و سبک زندگی مادر در طول دوران بارداری، مربوط است. برخی از مهمترین عواملی که میتوانند، علت ابتلای نوزاد به CHD باشند، عبارتند از:
علائم بیماری مادرزادی قلب در نوزادان چگونه است؟
نوزادانی که همراه با نقص مادرزادی قلب به دنیا میآیند؛ علائمی را نشان خواهند داد. نقایص مادرزادی قلب میتوانند؛ بلافاصله پس از تولد یا تا چند ماهگی نوزاد، تشخیص داده شوند. البته این مساله، در مورد بیماریهای مادرزادی جدی قلب، صدق میکند.
در مواردی که CHD ساده باشد؛ ممکن است تا سنین بزرگسالی نیز، علائم بیماری در فرد مشاهده نشود. مشاهده علائم بیماری و نقص مادرزادی قلب نشان میدهد، که نوزاد باید تحت معاینه پزشک متخصص قرار گیرد. از جمله علائم بیماری مادرزادی قلبی در نوزادان، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- خاکستری یا کبود بودن ناخنهای دست، زبان و لبها که این حالت را «سیانوز» نیز مینامند؛
- تنفس پیدرپی و سریع؛
- ایجاد تورم در نواحی اطراف چشم، شکم و پاهای نوزاد؛
- نفستنگی نوزاد در هنگام شیردهی که باعث اختلال در افزایش وزن او میشود.
علائم نقصهای کم خطر
علائمی که تا اینجا نام بردیم؛ از نشانههای نقصهای مادرزادی جدی هستند؛ اما برخی از نقایص مادرزادی قلب، شدید نبوده و تا اواخر دوران کودکی نیز تشخیص داده نمیشوند.
از نشانههای اینگونه مشکلات مادرزادی قلب میتوان، به مواردی نظیر «احساس تنگی نفس شدید، در هنگام ورزش یا فعالیتهای بدنی»، «خستگی سریع در حین ورزش یا فعالیت»، «غش کردن هنگام ورزش یا فعالیت» و «ورم دستها، پاها و مچ پا» اشاره کرد.
چه زمانی باید به پزشک متخصص مراجعه نمود؟
معمولا CHD قبل یا بلافاصله پس از تولد نوزاد، تشخیص داده میشود؛ اما در صورتی که، هر یک از علائم بالا را در کودک خود مشاهده کردید؛ حتما با پزشک معالج وی در میان بگذارید. مشکل قلبی نوزاد شما، میتواند پیچیده یا ساده باشد. در هر حال، لازم است پزشک متخصص، معاینات فیزیکی و تخصصی ضروری را انجام دهد.
فاکتورهای خطر ابتلا به نقایص مادرزادی قلب
هر نوع نقص مادرزادی قلب، عمدتا در اوایل رشد قلب جنین، ایجاد میگردد. با وجود تحقیق و مطالعات بسیار، همچنان علت دقیق بسیاری از CHDها، مشخص نیست. با این حال، وجود برخی عوامل خطر میتوانند، احتمال ابتلا به نقص مادرزادی قلب را افزایش دهند. در ادامه به برخی از مهمترین عوامل خطر CHD اشاره میکنیم.
سرخجه یا سرخک آلمانی
در صورتی که مادر در دوران بارداری، به بیماری سرخجه مبتلا شود؛ احتمال بروز نقایص مادرزادی قلب وجود دارد. در معاینات قبل از بارداری، مادر باید آزمایش خون بدهد تا احتمال ابتلا به سرخجه، در وی بررسی شود. برای افرادی که نسبت به بیماری سرخک آلمانی ایمن نیستند، تزریق واکسن سرخجه قبل از بارداری الزامی خواهد بود.
دیابت بارداری
در دوران بارداری، قند خون مادر باید به صورت دقیق کنترل شود. این اقدام میتواند، احتمال بروز CHD را کاهش دهد؛ هرچند دیابت بارداری، به خودی خود، خطر نقص قلبی نوزاد را افزایش نمیدهد.
مصرف داروها
ممکن است مادر در طول دوران بارداری، داروهایی مصرف کند که خطر مشکلات مادرزادی قلب را، افزایش دهد. بهتر است نوع داروهایی را که مصرف میکنید؛ به پزشک خود اطلاع دهید. از داروهایی که ممکن است؛ خطر نقص مادرزادی قلب را به همراه داشته باشند؛ میتوان «تالیدومید»، «استاتینها»، برخی از داروهای صرع و داروهای ضد اضطراب را نام برد.
مصرف الکل در دوران بارداری
اگر مادر در دوران بارداری، از الکل و نوشیدنیهای الکلی استفاده کند؛ ممکن است اختلالاتی در رشد جنین ایجاد گردد. از این رو، احتمال ابتلا به CHD نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
کشیدن سیگار
مادران باردار، باید از قبل از بارداری و در طول آن، کشیدن سیگار را ترک کنند. عوارض سیگار برای قلب، کاملا مشخص است و سیگار کشیدن در دوران بارداری، احتمال بروز بیماریهای مادرزادی قلب را افزایش میدهد.
ژنتیک و سابقه خانوادگی
برخی از ناهنجاریهای مادرزادی قلب، در اثر یک سندروم ژنتیکی و وراثت ایجاد میگردند؛ برای مثال، اکثر افراد سندروم داون، دارای نقص مادرزادی قلبی هستند. در واقع، حذف یک ماده ژنتیکی در کروموزوم ۲۲، میتواند عامل ایجاد CHD باشد.
عوارض ابتلا به نقص مادرزادی قلب چیست؟
لازم است به محض مشاهده علائم CHD، برای معاینه، تشخیص و درمان این گونه نقایص اقدام نمود. در صورتی که مشکلات مادرزادی قلب، به صورت درمان نشده رها شوند، ممکن است مشکلاتی را در آینده ایجاد نماید. برخی از مهمترین عوارض نقص مادرزادی قلب را در ادامه توضیح میدهیم.
ابتلا به نارسایی احتقانی قلب
هنگامی که نقص قلب مادرزادی، جدی و پیچیده باشد؛ احتمال ابتلا به نارسایی احتقانی قلب، در نوزادان افزایش مییابد. از مهمترین علائم نارسایی احتقانی قلب میتوان، به تنفس سریع و افزایش وزن ضعیف کودک اشاره کرد.
عفونتهای قلبی
یکی از عوارض مهم CHD، خطر عفونت بافت قلب یا همان اندوکاردیت است. این اختلال میتواند؛ در نهایت، منجر به مشکلات جدی و بیماریهای دریچه قلبی شود.
ریتم قلب نامنظم یا آریتمی قلبی
آریتمی قلبی، که به صورت تاکی کاردی یا برادیکاردی ظاهر میشود؛ یکی از عوارض CHD است. البته گاهی وجود اِسکار (جای زخم) ناشی از جراحی قلب نیز، میتواند منجر به بروز آریتمی گردد.
تاخیر در رشد کودک
در کودکانی که دچار مشکلات مادرزادی جدی هستند؛ سرعت رشد نسبت به کودکان سالم، کمتر است. به همین دلیل، ممکن است این کودکان نسبت به همسنوسالان خود، کوچکتر به نظر برسند. این تغییر رشد، میتواند سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار دهد. در این صورت، فعالیتهایی مانند راه رفتن و صحبت کردن کودک نیز، دیرتر از سایر کودکان خواهد بود.
سکته مغزی
خطر سکته در کودکان، تقریبا دور از ذهن است؛ اما برخی از کودکانی که به نقص مادرزادی قلب مبتلا هستند؛ در معرض خطر سکته مغزی قرار میگیرند. این اختلال میتواند، در اثر ایجاد لختههای خون و حرکت آنها به سمت مغز، به وجود آید.
بیماریهای سلامت روان
کودکانی که با CHD دست و پنجه نرم میکنند؛ تاخیر در رشد دارند. عقب ماندن از همسنوسالان در یادگیری امور مختلف، میتواند استرس و اضطراب را در آنها ایجاد کند. بنابراین، اگر کودک شما در چنین شرایطی قرار دارد؛ حتما زیر نظر پزشک معالج وی، با یک روان درمانگر کودکان، در ارتباط باشید.
درمان مشکلات مادرزادی قلب چگونه انجام میگیرد؟
بروز CHD در نوزادان ممکن است؛ خیلی جدی یا ساده باشد. کودکانی که به نقص مادرزادی قلب نه چندان جدی، مبتلا هستند؛ ممکن است پس از مدتی، بهبود پیدا کنند؛ اما در موارد جدی، لازم است؛ CHD بلافاصله پس از تولد درمان گردد. افرادی که با نقص مادرزادی قلب به دنیا میآیند؛ باید حتما در طول زندگی خود به صورت منظم، تحت معاینه قرار بگیرند.
پزشک شما باید تجربه و تخصص کافی، در زمینه درمان بیماریهای مادرزادی قلب داشته باشد. روشهای مختلفی، برای درمان نقایص مادرزادی قلب وجود دارند، که بر اساس نوع بیماری و شدت آن، به کار میروند. بعضی از مهمترین روشهای درمانی برای CHD عبارتند از:
- روش کاتتر یا جراحی کم تهاجمی، برای قرار دادن پلاگین در محل نقص.
- مصرف داروهایی، که به عملکرد بهتر قلب یا کنترل فشار خون کمک میکنند.
- استفاده از روشهای غیر جراحی، برای بستن نقص.
- اکسیژندرمانی، که مقدار اکسیژن دریافتی بیمار را افزایش میدهد.
- پروستاگلاندین E1، که باعث شل شدن ماهیچه صاف قلب شده و مجرای شریانی را، باز نگه میدارد.
- انجام جراحی برای ترمیم و رفع نقص، با هدف باز کردن مسیر خون یا ایجاد تغییر در مسیر آن.
- انجام پیوند قلب، در شرایط و بیماریهای بسیار جدی.
روشهای درمانی برای بزرگسالان مبتلا به بیماریهای مادرزادی قلب
در بسیاری از موارد، علائم نقص مادرزادی قلب، در بزرگسالی مشاهده میشوند. CHD در بزرگسالان میتواند؛ فعالیتهای آنها را محدود کرده و کیفیت زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
در صورتی که مشکلات مادرزادی قلب در بزرگسالان، به حال خود رها شوند؛ میتوانند خطر مرگ برای فرد در پی داشته باشد. برخی از بیماریهای CHD را که علائم آنها، در سنین بزرگسالی بروز میکنند؛ در ادامه توضیح میدهیم.
آریتمیهای قلبی
تند شدن یا کند شدن بیش از حد ضربان قلب را آریتمی مینامند. هنگامی که مشکلی در ساختمان قلب ایجاد گردد؛ میتواند منجر به آریتمی شود. سوراخ در قلب یا بافت اسکار ناشی از جراحی قبلی، از جمله دلایل آریتمی قلبی هستند.
اندوکاردیت
عفونت قلب یا همان اندوکاردیت، باید با مصرف آنتی بیوتیکها مدیریت شود؛ برای مثال، قبل از اقدامات دندانپزشکی بهتر است، از آنتی بیوتیک مناسب استفاده کنید.
نارسایی قلبی
ابتلا به نارسایی قلبی، پمپاژ خون به قسمتهای مختلف بدن را، دچار مشکل میکند؛ در نتیجه، خون به اندازه کافی، به اندام حیاتی بدن نمیرسد. نارسایی قلب را با نام نارسایی احتقانی قلب نیز، میشناسند.
فشار خون بالا
هرگاه خون با اِعمال فشار خیلی زیاد به دیواره عروق خونی، در بدن جریان پیدا کند، فرد به فشار خون بالا مبتلا است. فشار خون بالا، یکی از بیماریهای chd است که در بزرگسالان دیده میشود.
عوارض بارداری
وجود نقص مادرزادی قلب در زنان باردار، عوارضی مانند آریتمی، نارسایی قلبی و سکته را دربردارد. بنابر این، زنان باردار باید در این زمینه، مراقبتهای ویژه و معاینات لازم را پیگیری کنند.
فشار خون ریوی
افرادی که به CHD مبتلا هستند؛ ممکن است دچار فشار خون ریوی شوند؛ به این معنا که خون در شریانهای ریوی، فشار بیشتر از حد استاندارد دارد. این اختلال باعث نارسایی قلبی خواهد شد.
سکته مغزی
هرگاه یک رگ خونی در مغز، در اثر عبور لخته، مسدود یا پاره شود؛ سکته مغزی رخ میدهد؛ زیرا انسداد یا پارگی عروق، مانع از جریان خون به مغز خواهد شد.
مرگ ناگهانی قلبی
اگر قلب، بهطور ناگهانی فعالیت خود را متوقف کند؛ مرگ شخص را در پی دارد. این حالت را معمولا تحت عنوان، «ایست قلبی ناگهانی» میشناسیم. ایست قلبی زمانی رخ میدهد، که سیستم الکتریکی قلب مختل شده و باعث سریعتر شدن ضربان قلب میگردد. این حالت خطرناک بوده و جان فرد را به خطر میاندازد.
اختلال عملکرد دریچه
بیماری دریچه باعث میشود، تا جریان خون محدود شده و به داخل حفرههای قلب نشت کند. این حالت، باعث اضافهکاری قلب شده و به قلب آسیب میزند.
نقص مادرزادی قلب در بزرگسالان، نیاز به معاینات منظم و پیگیریهای دورهای دارد؛ زیرا کنترل CHD کمک میکند، تا علائم آن مدیریت شود. همچنین، در صورت نیاز، درمانهای جدیتری به کار میرود.
زندگی کردن با نقص قلب چگونه است؟
برای بزرگسالانی که با نقایص مادرزادی قلب درگیر هستند؛ رعایت برخی مراقبتها لازم است. برای حفظ سلامت قلب و پیشگیری از گسترش بیماریهای قلبی مادرزادی، مراقبتهای زیر را دنبال کنید:
- به صورت دورهای به پزشک مراجعه کنید؛ حتی اگر علائم خاصی ندارید.
- یک رژیم غذایی مفید برای قلب و مغذی و سالم انتخاب کنید.
- بر اساس تایید پزشک خود، به طور منظم ورزش کنید.
- وزن خود را کنترل کنید.
- هرگونه علائمی را که ممکن است؛ به نقص مادرزادی قلب شما مربوط شود؛ به پزشک خود بگویید.
- درباره بیماری خود، اطلاعات کافی داشته باشید.
- قبل از بارداری، حتما با یک متخصص قلب و یک متخصص زنان و زایمان صحبت کنید.
برای مدیریت نقص مادرزادی قلب به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
پیش از این اشاره کردیم، که برای کودکان و بزرگسالان مبتلا به CHD، مراجعه منظم و دورهای به یک پزشک متخصص قلب و عروق الزامی است. این کار کمک میکند تا نقصهای ساده، تحت نظر بوده و نقصهای جدی تحت درمان قرار گیرند. در نظر داشته باشید، که پزشک معالج شما، باید تجربه و تخصص کافی، در زمینه بیماریهای مادرزادی قلب داشته باشد.
دکتر علیرضا قویدل جراح فوق تخصص قلب و عروق هستند، که قادرند در بهبود نقص مادرزادی قلب، به بیماران کمک کنند. ایشان با تجربه و دانش کافی خود، میتوانند تمامی سوالات شما درباره نقایص مادرزادی قلب را پاسخ دهند. جهت ملاقات حضوری با دکتر علیرضا قویدل، میتوانید به بخش نوبت دهی در همین سایت مراجعه کنید.